Kamuoyunda “sansür yasası”, “Dezenformasyon yasası” olarak ifade edilen, Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, tüm tepkilere ve protestolara rağmen Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandı. Teklifin ilk iki maddesi kabul edildi.
Gazeteci basın-meslek örgütleri, teklifin “sansürü yaygınlaştıracağı”, “basının nefesini keseceği” gerekçeleriyle teklifin geri çekilmesi için Meclis’te basın toplantısı düzenledi. Meclis açıldığında, Genel Kurul Salonu’na siyah maskelerle giren basın meslek örgütü temsilcilerine, CHP grubundan, “Sansür yasasına hayır”, “Basın ve ifade özgürlüğü istiyoruz”, “Anayasa’ya aykırı yasa geri çekilsin” yazan dövizlerle destek geldi. Gazetecilerin siyah maskelerle genel kurul salonuna girişine, muhalefet milletvekilleri ayakta alkışlarla destek verdi, sansür teklifini protesto ettiler.
Ancak tepkiler teklifin görüşülmesine engel olamadı. AKP ve MHP’nin teklifte ısrarı nedeniyle teklifin görüşülmesine başlandı.
Teklifin tümü üzerinde söz alan İYİ Parti Grup Başkanvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu, düzenlemeyle asıl niyetin, muhalif paylaşımların önüne geçmek olduğunu söyledi.
Dezenformasyona karşı mücadele söylemi üzerinden ilk önce meşrulaştırmaya, şimdi ise kanunlaştırılmaya çalışılan kanun teklifinin asıl hedefinin “ak formasyon” olduğunu belirten Dervişoğlu, kanun teklifini, “atanmış idari kurumları yargıya mahsus yetkilerle donatma, geleneksel medya araçlarındaki sansür ve baskıyı dijital mecralara taşıma, muğlak ve soyut ifadeler üzerinden kanunlara göre suçlu belirlemek için değil suçluya göre kanun yapma girişimi” olarak tanımladı.
Dervişoğlu, kanun teklifiyle basın ve ifade özgürlüğünün ortadan kaldırılacağını, yargıya ait görev ve yetkilerin bürokrasiye devredileceğini belirterek, geri çekilmesini istedi.
HDP Van Milletvekili Tayip Temel, kanun teklifi ile sosyal medyanın hedef alındığını, iktidarın politikalarına itiraz eden herkesin “düşmanlaştırıldığını” söyledi.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan da “Bir karanlık yaratıyorsunuz, içine ‘gazeteci’ diye bir canavar koyuyorsunuz. Bu canavar değil ama o karanlık sizi yutar, bunu yapmayın” diye seslendi.
Gazetecinin herhangi bir partiye karşı sorumlu olmadığını, halkına ve gerçeğe karşı sorumlu olduğunu kaydeden Özkan, “Bana hiç kimse devletin oligarşiyle ayakta tutulacağını anlatamaz. Bu yasanın bir şaka olduğuna inanmak istiyorum. Özgürlük, yalnızca benim sorunum değil hepimizin sorunu. Bizden geriye yalnızca saygı kalacak. Saygı, yaşamdan daha uzun süren bir şey” ifadelerini kullandı.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel de AKP’nın bu teklifiyle istibdat rejimi dönemlerini aratacak bir döneme girildiğini tescil ettiğini dile getirdi. Düzenlemeyi, “muhalefeti ve basını baskı altına alma, susturma yasası” olarak nitelendiren Adıgüzel, “dezenformasyonla mücadele düzenlemesi” adı verilen kanun teklifinde, dezenformasyonun tanımının yer almadığını söyledi.
AKP Ve MHP SAVUNDU
AKP’li Ahmet Özdemir, dijital mecralara yönelik uluslararası örnekleri de inceleyerek toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak detaylı bir kanun teklifi hazırlamaya çalıştıklarını ileri sürdü.
Bir basın mensubunun, düzenlemenin “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunu içeren 29. maddesinin konusu olamayacağını savunan Özdemir, Türkiye’de haber yapan bir basın mensubunun, bilerek ve isteyerek yalan haber yapması durumunda itibarının zarar göreceğini iddia ett.
Teklifi savunan Özdemir şunları söyledi: “Teknik olarak bir basın mensubunun, bu suçun muhatabı olması mümkün değil. Muhalefetin söylediği gibi bu suç her şekilde kolayca işlenecek bir suç değil, çok katı kuralları var. Muhalefet, düzenlemeye yalnızca itiraz ediyor, bir teklifi yok. ‘Sosyal medyama dokunma’, ‘özgür basın susturulamaz’ güzel ama içi boş söylemler. Toplumun beklentilerini karşılayan, iyi bir sosyal medya düzenlemesi yaptığımıza inanıyorum.”
MHP’li Feti Yıldız, düzenlemeyle “özgürlüklerin kısıtlanacağı”, “basına sansür getirileceği”, “seçimlerin yapılmasının bile tehlikeye gireceğinin” iddia edildiğini söyledi.
Yıldız, “Ülkemize karşı yürütülen algı operasyonlarının, milletimize karşı kurgulanan kumpasların iş birlikçilerini gördük. Küresel güçlerden siyasetimize müdahale talep edenleri, naylon gazetelerle her ay yüz binlerce lirayı hortumlarken emek, özgürlük sloganı atanları, iktidara karşı yayın yapmak şartıyla yurt dışından fonlanan medya kuruluşlarını gördük. Her iddiası gün batmadan çöpe atılan politikacıları da gördük” savunmasını yaptı.
Konuşmaların ardından yapılan oylamalarda AKP ve MHP’lilerin oyları ile teklifin ilk iki maddesi kabul edildi:
İLK İKİ MADDESİ KABUL EDİLDİ
Teklifin; internet haber sitelerinde çalışanlara basın kartı verilmesini sağlayan birinci maddesi kabul edildi. Böylece, mevcut Basın Kanunu’nun birinci maddesinin birinci fıkrasındaki, “Bu Kanun, basılmış eserlerin basımı ve yayımını kapsar” hükmü; “Bu Kanun basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile internet haber sitelerini kapsar” hükmü ile değiştirildi.
Telifin ikinci maddesi de Basın Kanunu’nun ikinci maddesine eklenen “internet haber siteleri” hükmüyle, internet siteleri de yaygın dağıtım kapsamındaki basın kuruluşları arasında yer aldı. Ayrıca internet haber sitesinin de “İnternet ortamında, belirli aralıklarla haber veya yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve işletilen süreli yayını” tanımı yapıldı.
Teklifin görüşülmesine Çarşamba günü saat 14.00’de devam edilecek.
